Σοβαρά προβλήματα εντοπίζονται στο Πολυδύναμο Κέντρο Αστέγων του Δήμου Αθηναίων όπου φιλοξενούνται 209 άστεγοι συμπολίτες μας.
Αυτή τη στιγμή διαπιστώνεται παρουσία τρωκτικών και κοριών, με την αντιπολίτευση του Δήμου να αναφέρει πως το εν λόγω Κέντρο “καταρρέει”. Παράλληλα, ο Συνήγορος του Πολίτη προτείνει σφράγιση της δομής “με σκοπό την οριστική απεντόμωση, την εκτεταμένη συντήρηση και απολύμανση του κτιρίου, επιδιόρθωση των υποδομών του καθώς και στη λήψη μέτρων για τη μη επανάληψη των φαινομένων στο μέλλον”. Κάτι τέτοιο όμως θα ήταν παραπάνω από επικίνδυνο για τους ευάλωτους ανθρώπους που φιλοξενούνται εκεί.
Από πλευράς Δήμου Αθηναίων υπάρχει η παραδοχή πως το κτίριο είναι παλαιό και η επιλογή του για στέγαση αστέγων ανθρώπων σε αυτό δεν είναι “η ορθότερη”. Ακόμη, γίνεται γνωστό πως απεντομώσεις γίνονται ανά δέκα – δεκαπέντε ημέρες και πως οι εν λόγω δράσεις “επαρκούν για την οριστική εξάλειψη των κοριών”. “Το πρόβλημα όμως μπορεί να εμφανιστεί εκ νέου από τους ίδιους τους ενοίκους της δομής”, σημειώνεται.
Ωστόσο αναφέρεται πως “έχει δρομολογηθεί διαγωνιστική διαδικασία για σύμβαση με εξειδικευμένο συνεργείο καθαρισμού, που θα βελτιώσει την κατάσταση”, κάτι που βέβαια δεν έχει γίνει ως τώρα.
Επίσης, τονίζεται ότι “υπάρχει υπέρ-επάρκεια νοσηλευτικού και βοηθητικού προσωπικού για την καθημερινή φροντίδα ακόμη και πολύ ευάλωτων ωφελούμενων”, αλλά σημειώνεται πως “σύμφωνα με την ισχύουσα ΚΥΑ, απαιτείται ένας/μία (1) ψυχολόγος ανά 90 άτομα που διαμένουν στο Υπνωτήριο” (με ειδικούς να αναφέρουν πως η εν συνόλω υποστήριξη δεν είναι αρκετή).
Ο Δήμος τονίζει πως γίνεται προσπάθεια για να βρεθούν νέοι χώροι στέγασης. Σε επικοινωνία του NEWS 24/7 με τη δημοτική αρχή έγινε γνωστό πως δεν διακυβεύεται το να μείνουν εκτός δομής οι άστεγοι συμπολίτες μας κατά τις διαδικασίες απεντόμωσης και συντήρησης.
Σε κάθε περίπτωση, πέραν της πολιτικής κόντρας, το βασικό είναι να γίνουν άμεσα οι απαραίτητες ενέργειες σε όλα τα επίπεδα για να μη μείνουν οι επωφελούμενοι στον δρόμο. Για τη σημασία του εν λόγω χώρου, είχαν τοποθετηθεί και οι άνθρωποι της Σχεδίας μιλώντας πρόσφατα στο NEWS 24/7.
Η ανακοίνωση της παράταξης Μπακογιάννη:
«Το Κέντρο Υποδοχής και Αλληλεγγύης του Δήμου Αθηναίων καταρρέει», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η δημοτική παράταξη «Αθήνα Ψηλά» και παράλληλα τονίζει:
Με έντονη ανησυχία παρακολουθούμε τη συνεχιζόμενη διάλυση του Κέντρου Υποδοχής και Αλληλεγγύης Δήμου Αθηναίων (ΚΥΑΔΑ), ενός Ιδρύματος που μέχρι πρόσφατα αποτελούσε βασικό πυλώνα στήριξης για τους πιο ευάλωτους πολίτες της Αθήνας.
Η κατάσταση έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο που ο Συνήγορος του Πολίτη πρότεινε τη συνολική σφράγιση του Πολυδύναμου Κέντρου Αστέγων, προειδοποιώντας για την αδυναμία της Δημοτικής Αρχής να εγγυηθεί την αξιοπρεπή διαβίωση, την υποστήριξη και την επανένταξη των φιλοξενούμενων.
Σε επιστολή του προς τον Δήμο, το ειδικό κλιμάκιο επιστημόνων που πραγματοποίησε αυτοψία στο κτίριο της οδού Λιοσίων, χαρακτηριστικά αναφέρει:
«Παρακαλούμε να μας ενημερώσετε για τις απόψεις και τις ενέργειές σας για την αντιμετώπιση των ιδιαίτερα δυσμενών συνθηκών διαβίωσης των άστεγων συμπολιτών μας στις δομές του Δήμου, συμπεριλαμβανομένης της αναζήτησης εναλλακτικών τρόπων προσωρινής στέγασης και παροχής υπηρεσιών. Σας προτείνουμε σε συνεργασία με το επιστημονικό προσωπικό του Πολυδύναμου Κέντρου Αστέγων να εξετάσετε το ενδεχόμενο ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΣΦΡΑΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΔΟΜΗΣ με σκοπό την οριστική απεντόμωση, την εκτεταμένη συντήρηση και απολύμανση του κτιρίου, επιδιόρθωση των υποδομών του καθώς και στη λήψη μέτρων για τη μη επανάληψη των φαινομένων στο μέλλον».
Από την αυτοψία προέκυψαν ευρήματα που χρήζουν άμεσης και οριστικής αντιμετώπισης από τον Δήμο. Μεταξύ άλλων, διαπιστώθηκαν: «σοβαρό πρόβλημα ύπαρξης κοριών και τρωκτικών, ελλιπής καθαριότητα, πρόβλημα προσβασιμότητας από άτομα με κινητικές δυσκολίες και σημαντικές ελλείψεις σε προσωπικό φύλαξης, νοσηλευτικής και ψυχολογικής υποστήριξης των φιλοξενούμενων, καθαρισμού και συντήρησης του κτιρίου».
Αυτές οι συνθήκες αποτελούν το αποκορύφωμα της αδιαφορίας και ανεπάρκειας που επιδεικνύει η Δημοτική Αρχή εδώ και 1,5 χρόνο.
Μάλιστα, αντί να αναλάβει τις ευθύνες της, προχωρά ακόμη και σε επικίνδυνες και αδιαφανείς ενέργειες. Για πρώτη φορά στην ιστορία του Δήμου, η διοίκηση του ΚΥΑΔΑ ανατίθεται σε αντιδήμαρχο, ακυρώνοντας την ανεξαρτησία και τη λειτουργική αυτονομία του Ιδρύματος, ενώ και οι επιστημονικά υπεύθυνοι που μέχρι πρότινος συντόνιζαν το έργο, έχουν απομακρυνθεί και άτομα χωρίς συμβάσεις εργασίας έχουν αναλάβει τη διαχείριση αυτής της κρίσιμης υπηρεσίας. Με ποια κριτήρια και ποιες διαδικασίες επιλέχθηκαν; Είναι αποδεκτό να μην εργάζονται νόμιμα και να έχουν πρόσβαση στα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα υπαλλήλων και ωφελούμενων;
Την ίδια ώρα το street work παραπαίει. Ποιες είναι οι ενέργειες για την ενίσχυση της ομάδας, που είναι ζωτικής σημασίας για τους άστεγους και τους ανθρώπους που ζουν στους δρόμους;
Το Πολυδύναμο Κέντρο Αστέγων, το ιδρύσαμε το 2020 ανακουφίζοντας σημαντικά το πρόβλημα αστεγίας στην πόλη και το παραδώσαμε σε άριστη κατάσταση. Παραδώσαμε επίσης έναν ΚΥΑΔΑ λειτουργικό και αποδοτικό για τις κοινωνικές ανάγκες των δημοτών της Αθήνας. Η σημερινή διοίκηση οφείλει να δώσει εξηγήσεις για το χάος και τις αυθαιρεσίες που οδηγούν σε απόλυτη υποβάθμιση των κοινωνικών υπηρεσιών του Δήμου.
Οι ευάλωτοι συμπολίτες μας αξίζουν σεβασμό και αξιοπρέπεια και όχι ποντίκια και κοριούς.
Η Αθήνα δεν αξίζει αυτό το πισωγύρισμα.
Η απάντηση του Δήμου Αθηναίων
Μετά τη δημοσιοποίηση της επιστολής του Συνηγόρου του Πολίτη που ζητά τη σφράγιση της δομής, ο Δήμος Αθηναίων δημοσιοποίησε το σχετικό απαντητικό έγγραφο της αρμόδιας Αντιδημάρχου Κοινωνικής Αλληλεγγύης & Ισότητας του Δήμου Αθηναίων κ. Μ. Στρατηγάκη προς τη Διεύθυνση Εσωτερικού Ελέγχου, στο οποίο αναφέρονται τα ακόλουθα:
Σε απάντηση του με Αριθμ. Πρωτ.: 360505/8203/2025 εγγράφου σας (σχ. α), για τις συνθήκες δαιβίωσης στο Πολυδύναμο Κέντρο Αστέγων, σας διαβιβάζουμε το ως άνω (β) σχετικό απαντητικό έγγραφο της αρμόδιας Αντιδημάρχου Κοινωνικής Αλληλεγγύης & Ισότητας του Δήμου Αθηναίων κ. Μ. Στρατηγάκη προς τη Διεύθυνση Εσωτερικού Ελέγχου, στο οποίο αναφέρονται τα ακόλουθα:
Σε συνέχεια της επιτόπιας επίσκεψης επιστημόνων του Κύκλου Ποιότητας Ζωής του Συνηγόρου του Πολίτη, στο Πολυδύναμο Κέντρο Αστέγων στις 11-11-2024 (αρ. πρωτ. 360505/57402/2024 παραγγελία αυτοψίας του Συνηγόρου του Πολίτη), και της από 10-02-2025 επιστολής σας με θέμα “Συνθήκες διαβίωσης στο Πολυδύναμο Κέντρο Αστέγων”, στα ζητήματα που θίγονται σε αυτή απαντούμε ως εξής.
Α. Σχετικά με τη διαπίστωση ύπαρξης κοριών σε διαμερίσματα των χώρων διανυκτέρευσης, του Ξενώνα και του Υπνωτηρίου σας γνωρίζουμε ότι:
• Τα μέτρα που λαμβάνονται – απεντομώσεις στοχευόμενες στα διαμερίσματα όπου εμφανίζεται το πρόβλημα, οι οποίες συνοδεύονται από αλλαγές στρωμάτων, αλλαγές ξύλινων επίπλων όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο και κατόπιν ενδελεχή καθαρισμό επιφανειών, ντουλαπιών, ψυγείων κ.λπ., διαδικασία η οποία επαναλαμβάνεται δύο φορές σε διαστήματα δέκα έως δεκαπέντε ημερών σύμφωνα με το πρωτόκολλο που ακολουθείται γενικώς αλλά και ειδικώς από την εταιρεία απεντόμωσης – επαρκούν για την οριστική εξάλειψη των κοριών.
• Το πρόβλημα όμως μπορεί να εμφανιστεί εκ νέου από τους ίδιους τους ενοίκους της δομής.
Έχοντας διαπιστώσει τις αιτίες επαναμόλυνσης των χώρων από έντομα, π.χ. λόγω νέων αφίξεων, έχουν δρομολογηθεί νέα πρωτόκολλα που στοχεύουν στην ολοκληρωτική εξάλειψη των εντόμων από τους χώρους διανυκτέρευσης των ωφελούμενων της δομής.
Β. Σχετικά με τη διαπίστωση ύπαρξης τρωκτικών στους ακάλυπτους χώρους των κτηρίων σας γνωρίζουμε ότι:
Για την αντιμετώπιση του προβλήματος πραγματοποιούνται τακτικές μυοκτονίες. Αλλά δεδομένης της τοποθεσίας του κτηρίου και της ύπαρξης τρωκτικών στην γύρω περιοχή, η πλήρης εξάλειψη τους είναι πρακτικά αδύνατη.
Γ. Σχετικά με διαπίστωση ελλιπούς καθαρισμού των κτιρίων σας γνωρίζουμε ότι:
Η καθαριότητα των κτηρίων είναι επαρκής, παρόλο που θα μπορούσε να είναι καλύτερη.
Για τον λόγο αυτόν, άλλωστε, έχει δρομολογηθεί διαγωνιστική διαδικασία για σύμβαση με εξειδικευμένο συνεργείο καθαρισμού, που θα βελτιώσει την κατάσταση. Η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός των επόμενων μηνών.
Στο μεταξύ, η καθαριότητα πραγματοποιείται από:
• Καθαριστές και καθαρίστριες που έχουν προσληφθεί από το ΚΥΑΔΑ για τον σκοπό αυτόν — τρία (3) άτομα.
• Προσωπικό γενικών καθηκόντων, στις αρμοδιότητες του οποίου περιλαμβάνεται και η καθαριότητα των χώρων της δομής — τρία (3) άτομα.
• Προσωπικό από τη Διεύθυνση Καθαριότητας του Δήμου που παραχωρείται στη δομή μέχρι να ολοκληρωθεί η διαγωνιστική διαδικασία — τρία (3) με τέσσερα (4) άτομα επί τέσσερις ώρες το πρωί, και δύο (2) άτομα επί δύο ώρες το απόγευμα.
Όσον αφορά στην παρουσία υγρασίας εντός του κτηρίου, αυτή είναι περιστασιακή, περιορίζεται σε συγκεκριμένους χώρους και οφείλεται σε συνήθεις βλάβες των σωληνώσεων αποχέτευσης και ύδρευσης, οι οποίες όμως επιδιορθώνονται το συντομότερο δυνατόν.
Δ. Αναφορικά με την προσβασιμότητα, επισημαίνεται ότι κάποιοι από τους χώρους του Πολυδύναμου Κέντρου Αστέγων (Κέντρο Ημέρας) είναι ήδη προσβάσιμοι σε άτομα με αναπηρία, συμπεριλαμβανομένων ατόμων με κινητικές δυσκολίες, σύμφωνα με το άρθρο 26 του Ν. 4067/2012 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει (άρθρο 210 του Ν. 4782/2021). Δεδομένης της παλαιότητας του κτηρίου που στεγάζει τις δομές, υπάρχει περιθώριο βελτίωσης, και βελτιώσεις έχουν δρομολογηθεί.
Ε. Σχετικά με τις διαπιστώσεις περί «σημαντικών ελλείψεων σε προσωπικό γενικών και ειδικών καθηκόντων» σας γνωρίζουμε ότι η λειτουργία του Πολυδύναμου Κέντρου Αστέγων του Δήμου Αθηναίων ακολουθεί την ισχύουσα νομοθεσία, συγκεκριμένα την ΚΥΑ καθορισμού πλαισίου ελάχιστων προδιαγραφών για Δομές Παροχής Υπηρεσιών σε Αστέγους (Αριθμ. Δ23/οικ.19061−1457/12-05-2016) και ότι η φιλοξενία εντός της δομής έχει χαρακτήρα προσωρινό.
Πιο συγκεκριμένα , επισημαίνονται τα εξής:
• Αναφορικά με τη διαπίστωση για έλλειψη σε προσωπικό για τη φροντίδα “πιο ευάλωτων φιλοξενούμενων”, πρέπει να τονιστεί πως σύμφωνα με την ισχύουσα ΚΥΑ, οι δομές διανυκτέρευσης προορίζονται για άτομα που είναι αυτοεξυπηρετούμενα. Και παρόλο που στην ΚΥΑ υπάρχει ειδική μνεία για ασθενείς που μόλις εξήλθαν του νοσοκομείου, δηλώνεται ρητά πως πρόκειται για άτομα που “δεν χρήζουν ειδικής ή αυξημένης νοσηλευτικής περίθαλψης και δεν διατρέχουν οι ίδιοι, ούτε θέτουν τους λοιπούς φιλοξενούμενους σε κίνδυνο.”
Επομένως, το Πολυδύναμο Κέντρο Αστέγων ούτε υποχρεούται, ούτε δύναται να παρέχει αυξημένη φροντίδα τύπου νοσοκομείου ή άλλου ιδρύματος που φιλοξενεί μη αυτοεξυπηρετούμενα άτομα.
Παρόλα αυτά, στο προσωπικό του Πολυδύναμου Κέντρου Αστέγων περιλαμβάνονται ένας (1) Ψυχίατρος, δύο (2) Νοσηλεύτριες, δύο (2) Βοηθοί Νοσηλεύτριες και δύο (2) Προσωπικές Φροντίστριες.
Σημειώνουμε ότι σύμφωνα με την ισχύουσα ΚΥΑ, το νοσηλευτικό προσωπικό είναι αναγκαίο μόνο για το Κέντρο Ημέρας και μάλιστα σε αναλογία ενός (1) ανά εκατό (100) ωφελούμενα άτομα.
Δεδομένου ότι ωφελούμενα άτομα που εξυπηρετεί επί του παρόντος το Κέντρο Ημέρας είναι περί τα ενενήντα (90), συνάγεται πως στη δομή, συνολικά, υπάρχει υπέρ-επάρκεια νοσηλευτικού και βοηθητικού προσωπικού για την καθημερινή φροντίδα ακόμη και πολύ ευάλωτων ωφελούμενων.
• Αναφορικά με τη διαπίστωση για ελλείψεις στη φύλαξη, σας γνωρίζουμε ότι η φύλαξη γίνεται κανονικά, με προσωπικό από εταιρεία φύλαξης (τρεις (3) βάρδιες ανά 24ωρο σε κάθε μία από τις τρεις εισόδους του κτηρίου) και επιπρόσθετο προσωπικό με ειδικότητα φύλακες/θυρωροί (συμβασιούχοι του ΚΥΑΔΑ, συνολικά οκτώ (8) άτομα).
• Αναφορικά με τη διαπίστωση για ελλείψεις προσωπικού στα πλυντήρια σας γνωρίζουμε ότι τα πλυντήρια λειτουργούν κανονικά, σε δύο διαφορετικούς χώρους πλυντηρίων (έναν για τον Ξενώνα και έναν για το Υπνωτήριο και το Κέντρο Ημέρας) με δύο βάρδιες πλύσεων ανά ημέρα, πέντε ημέρες την εβδομάδα.
• Αναφορικά με τη διαπίστωση για έλλειψη ψυχολογικής στήριξης σας γνωρίζουμε ότι στην ομάδα ψυχοκοινωνικής στήριξης του Πολυδύναμου Κέντρου Αστέγων απασχολούνται συνολικά πέντε (5) ψυχολόγοι, αριθμός που υπέρ-επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών των ωφελούμενων.
Σημειώνουμε ότι σύμφωνα με την ισχύουσα ΚΥΑ, απαιτείται ένας/μία (1) ψυχολόγος ανά 90 άτομα που διαμένουν στο Υπνωτήριο. Η υπέρ-επάρκεια, επομένως, διασφαλίζεται δεδομένης της παρουσίας πέντε (5) ψυχολόγων με μέγιστο συνολικό αριθμό ωφελούμενων ατόμων σε Υπνωτήριο και Ξενώνα τους 205.
Ζ. Σχετικά με τη διαπίστωση πως υπάρχει “έλλειψη ειδών πρώτης ανάγκης και υποδομής (όπως σεντόνια, καρέκλες και τραπέζια στον προαύλιο χώρο, καναπέδες/έπιπλα σε κοινόχρηστους εσωτερικούς χώρους)” σας γνωρίζουμε ότι:
• Πλέον των σεντονιών, πετσετών και κουβερτών που χρησιμοποιούνται από τα ωφελούμενα άτομα της δομής, στις αποθήκες του Πολυδύναμου Κέντρου Αστέγων υπάρχουν συνολικά εκατοντάδες έτοιμα προς χρήση σεντόνια, πετσέτες και κουβέρτες (από δωρεές).
• Στον προαύλιο χώρο υπάρχουν τραπέζια βιδωμένα, ενώ καθημερινά βγαίνουν το πρωί και αποθηκεύονται το βράδυ καθίσματα.
• Οι κοινόχρηστοι χώροι στον πρώτο όροφο του Υπνωτηρίου είναι πλήρως εξοπλισμένοι και χρησιμοποιούνται ως χώροι ομάδων, δραστηριοτήτων, δράσεων και συναντήσεων.
Να σημειώσουμε τέλος ότι σήμερα στο Πολυδύναμο Κέντρο φιλοξενούνται 209 άστεγοι συμπολίτες μας οι οποίοι, στην περίπτωση σφράγισης της δομής, θα έμεναν κυριολεκτικά στο δρόμο.
Προφανώς η επιλογή παλαιών κτηρίων για να στεγάσουν τέτοιου τύπου δομές δεν είναι η ορθότερη.
Παρόλα αυτά είναι μια πραγματικότητα και μέχρι να βρεθούν νέοι χώροι το προσωπικό του ΚΥΑΔΑ και του Δήμου Αθηναίων δίνει μια καθημερινή μάχη για να επιλύει τα προβλήματα που παρουσιάζονται, όπως αναλύσαμε στα προηγούμενα σημεία.
Θα θέλαμε με αυτή την ευκαιρία να σας διαβεβαιώσουμε ότι η προτεραιότητά μας είναι οι συμπολίτες μας που φιλοξενούνται στο Πολυδύναμο να διαβιούν με αξιοπρέπεια, να καλύπτουν τις βασικές ανάγκες τους και παράλληλα να υποστηρίζονται από τους επαγγελματίες ώστε σταδιακά να αποκτούν την αυτονομία τους και να προετοιμάζονται για την έξοδό τους από τη δομή και την επανένταξή τους στην κοινωνία.
Παραμένουμε στη διάθεσή σας για κάθε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση.
Συν.: Το σχετικό (β).
* Ο Συνήγορος του Πολίτη είναι ανεξάρτητη διοικητική αρχή του ελληνικού κράτους που έχει ως δηλωμένο σκοπό τη διαμεσολάβηση μεταξύ των πολιτών και της Διοίκησης, δηλαδή των δημοσίων υπηρεσιών, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) και ορισμένων επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας. Η διαμεσολάβηση αποσκοπεί στην προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών, την υπεράσπιση του πολίτη έναντι διακρίσεων εις βάρος του, την καταπολέμηση της κακοδιοίκησης και την τήρηση της νομιμότητας. Η διερεύνηση ξεκινάει κατόπιν έγκαιρης αναφοράς του πολίτη, αφού πρώτα έχει γίνει προσπάθεια να επιλυθεί το ζήτημα με τον ίδιο τον φορέα και εφόσον η προσπάθεια απέβη άκαρπη ή προβληματική.
